Hoe beeldschermen ons denkvermogen verpesten

blog-blauw-licht-scherm-slaapstoornis.jpg

Het blauwe licht dat een scherm uitzend is slecht voor je slaapkwaliteit en je cognitieve vaardigheden.

Ik vind mezelf best wel een nerd. En eigenlijk ben ik daar ook nog wel een beetje trots op. Maar een nerd zijn heeft ook nadelen. Veel mensen vertonen heuse verslavingsverschijnselen als ze geen smartphone in handen hebben. Ook ik vertoon zo nu en dan lichte verslavingsverschijnselen. Laatst merkte ik het ook weer aan mezelf. Ik was mijn telefoon vergeten en dan weet je weer hoe afhankelijk je jezelf hebt gemaakt van een dergelijk apparaat. Maar ook hoe rustig het kan zijn en hoe productief je kan zijn als je NIET aan het multitasken bent (zie ook mijn blog artikel over multitasken, nu even niet).

De techniek en ons gedrag

Als je het mij het vraagt vind ik de belangrijkste dingen in mijn leven zeker niet mijn telefoon, maar natuurlijk mijn gezin, een fijn thuis en gezond zijn. Net als veel anderen overigens. Wel vreemd dat “we” dan zoveel uur in onze apparaten steken en steeds minder tijd besteden aan de zaken die er echt toe doen. Langzaam maar zeker ben ik vanaf 2013 er mee begonnen mezelf te veranderen. Eerst zocht ik het zeker niet bij mezelf, maar vooral bij mijn techniek. Zo heb ik notificaties uitgezet in Outlook en op mijn telefoon en iPad, schreef  een blog over e-mailverslaving en zocht naar een oplossing voor het irritante mailicoon dat laat zien hoeveel ongelezen mails er nog op jouw blik staan te wachten. 

Maar de echte winst zit natuurlijk in overschakelen van goede voornemens naar doen. Een van de resultaten van mijn technofilie is steeds meer schermtijd. Ik vind het zeker niet erg te werken achter mijn laptop scherm, mijn tablet of telefoon. En als ik klaar ben met werken nog even Netflixen en tussendoor ook nog de laatste Facebook updates en nieuwsartikelen doorbladeren. Als het tijd is om naar bed te gaan nog even snel die online bestelling doen of wat bladeren op Funda of Gaspedaal.nl. Dat alles is meer regel dan uitzondering, en niet alleen bij mij. 

De boosdoener: Blauw licht

In afgelopen jaren merkte ik dan ook dat ik steeds langer achter een scherm zat en steeds vaker moe wakker werd. De oorzaak: blauw licht. Schermen schijnen als een lamp op je gezicht en met name blauw licht zorgt er voor dat je lichaam door je hersenen niet getriggerd wordt melatonine aan te maken. Minder melatonine zorgt er voor dat je slaapkwaliteit achteruit gaat. Dat kan zich uiten in slecht in slaap komen, maar ook dat je REM slaap later de intrede doet. Conclusie: minder uitgerust wakker worden, terwijl je wellicht hetzelfde aantal uur in bed gelegen hebt. 

Lees meer over de impact van blauwlicht op bijvoorbeeld:

blauw licht scherm

Waarom slaap zo belangrijk is!

Tijdens het slapen wordt je brein min of meer gezuiverd. Een niet uitgerust brein is slechter in staat te onthouden en leren. Je bent minder geconcentreerd en je cognitieve vaardigheden hollen achteruit. Bij mensen die al last hebben van slaapstoornissen is het effect van blauw licht direct te zien. Als je al eens hebt gekeken naar het RTL 5 programma ‘Bizarre slapers’ dan weet je wat ik bedoel. Een strak regime omtrent schermtijd (ruim 2 uur voordat je gaat slapen geen scherm kijken) zorgde voor een acute vermindering van de slaapproblemen. Overtreding van dat regime leverde gelijk weer problemen op.

Op de lange termijn zorgt te weinig slaap er zelfs voor dat je slaapkwaliteit in zijn geheel achteruit gaat. Dat lijkt verdomd veel op een vicieuse cirkel. Er is ook een duidelijk en aantoonbaar verband tussen slecht slapen en oplopende stress. De rust die je brein krijgt tijdens je slaap is één van de makkelijkste manieren om stress te verminderen. 

Wat doen de fabrikanten?

Eigenlijk vind ik het schandalig dat makers van apparatuur en systemen niet al lang geleden een oplossing hebben bedacht voor het filteren van blauw licht. Er waren wel enkele apps of hacks zoals f.lux, maar die bleken bij mij niet ideaal en crashte regelmatig mijn Windows. Apple komt binnenkort (medio 2016) eindelijk met een instelling in iOS, dus voor iPhone en iPad, die het mogelijk maakt iets te doen aan dit gemis, vanaf versie 9.3. De instelling heet Night Shift. Wanneer je deze activeert, worden de schermkleuren aangepast naar een “warmere” tint naarmate het donker wordt en de zon onder gaat. Wanneer de zon weer opkomt worden kleuren weer “normaal” weergegeven.

Bron: http://uk.businessinsider.com/night-shift-will-change-how-you-use-your-iphone-2016-1

Maar goed, intussen, tot de update er echt is: schermen op tijd uit. Ikzelf houd aan: 1 uur voor het slapen gaan geen schermen meer. Heerlijk om de dag af te sluiten met een boek, of een eBook op je eReader zonder lichtgevend scherm…

Update:
Apple heeft de update voor IOS (versie 9.3) inmiddels uitgebracht. Lees hier hoe je Night Shift aanzet! 

Dit is slechts een van de vele tips die voorbij komen in onze iPad en iPhone trainingen. Neem voor meer informatie over deze trainingen contact met ons op via het contactformulier.